Ngân hàng Thế giới tiếp tục hỗ trợ xây dựng chính sách đất đai

Lùi thời gian thông qua Luật Đất đai tới cuối năm

I. Sắp tổng kiểm kê đất đai trên toàn quốc

Nếu không sửa đổi Hiến pháp thì rất khó thay đổi được Luật Đất đai, vì liên quan đến vấn đề sở hữu. Tuy nhiên, trong điều kiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật còn chưa hoàn chỉnh, trên nền hiện trạng kinh tế, xã hội còn chưa tốt và đặc biệt chưa có cơ chế kiểm soát hiệu quả các quyền Nhà nước về đất đai đã dẫn đến hệ quả: “Người dân không có đủ điều kiện hợp pháp để bảo vệ quyền lợi chính đáng của họ đối với quyền sử dụng đất và không những thế Nhà nước cũng không thu được lợi ích về kinh tế tương xứng. Điều này tác động đến quyền thừa kế của nông dân trồng cây lâu năm hoặc có các công trình thu hồi đất khi đã cận kề thời điểm 20 năm và tạo bất an về sản xuất. Do đó, khi ghi nhận Nhà nước là đại diện chủ sở hữu toàn dân là một cách diễn đạt không chính xác mà cần phải điều chỉnh thành Quốc hội là đại diện chủ sở hữu toàn dân.

Nhà nước chỉ nắm độc quyền sở hữu đất "Tư liệu sản xuất"; còn đất "Tư liệu sinh hoạt" nên giao cho các chủ sử dụng đất hợp pháp trong xã hội nắm quyền sở hữu, trên cơ sở qui định hạn mức đất đai được quyền sở hữu, nhằm hạn chế tham vọng chiếm dụng đất đai vô lý dẫn đến mâu thuẫn xã hội. Hằng năm, TP thu ngân sách khoảng 10. Hoàn thiện hồ sơ xử lý 176 hộ tại thị trấn, thu tờ khai, phân loại và lập hồ sơ xử lý vi phạm đất đai ở các xã còn lại. Tuy nhiên, TP Hà Nội vẫn còn một số hạn chế, khó khăn, vướng mắc, như: về trình độ chuyên môn của đội ngũ cán bộ, công chức và xây dựng cơ sở vật chất hệ thống quản lý đất đai chủ yếu vẫn chưa tương xứng với nhiệm vụ của ngành. Trong phần đầu tiên chúng ta sẽ tìm hiểu về vấn đề các quyền trong lĩnh vực BĐS. Vũ Gửi cho bạn bè Bản in.

II. Chú trọng cơ chế giám sát trong lĩnh vực hành chính về đất đai

PV: Theo ông, việc quy định “đất đai là sở hữu toàn dân” có thể bị lợi dụng trong quá trình thu hồi đất để giao cho các doanh nghiệp thực hiện dự án? Ông Vũ Mão: Tôi nghĩ rằng, trong số những người giàu lên trong thời gian qua, có tới trên dưới 70% số người giàu có lên là nhờ đất đai. Thứ hai, cơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra làm rõ căn cứ vào yếu tố nào để đưa các dự án nhằm mục đích phát triển kinh tế - xã hội vào diện Nhà nước cần phải thu hồi đất. Đất ở do hộ gia đình, cá nhân sử dụng; 2. Luật Đất đai năm 2003 là văn bản tích hợp các đổi mới trong thời gian 10 năm kể từ Hiến pháp năm 1992; luật này chủ yếu bao gồm: (1)Chế độ sở hữu toàn dân về đất đai được cụ thể hóa dưới dạng các quy định chi tiết về quyền và trách nhiệm của các cơ quan nhà nước đối với đất đai, quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất đối với đất đai. Việc kiểm kê đất đai năm 2010 nhằm xác định rõ hiện trạng diện tích đất tự nhiên của toàn TP; xác định cụ thể hiện trạng quỹ đất đang quản lý, sử dụng, quỹ đất đã đưa vào sử dụng nhưng còn để hoang hóa, quỹ đất chưa sử dụng; đánh giá đúng thực trạng tình hình quản lý, sử dụng đất và biến động đất đai so với kỳ kiểm kê trước (năm 2005). Những đề xuất nào còn nhiều tranh cãi sẽ tiếp tục được tháo gỡ trong những cuộc hội nghị chuyên sâu hơn cho đến khi đi đến thống nhất.

Tuy nhiên, giả dụ chúng ta trở lại tư hữu về đất đai thì sẽ phát sinh tình trạng có người có đất rất nhiều. Chúng tôi hy vọng, Luật Đất đai sửa đổi lần này sẽ giúp giải quyết được những hạn chế, tồn tại của Luật cũ, đảm bảo được quyền lợi của nhân dân, các đơn thư vượt cấp lên các cấp sẽ giải quyết được một cách cơ bản. Khi đó ai đứng ra giải quyết vấn đề sử dụng đất hiệu quả? Với quan niệm rằng, mưu sinh là quyền của tất cả mọi người, do đó, ngay cả khi việc sử dụng đất chưa được hiệu quả như chúng ta mong muốn, nhưng nó giúp cho nhiều người nông dân khỏi chết đói thì giao đất cho nông dân như hiện nay còn tốt hơn vạn lần chế độ sở hữu tư nhân về đất đai khiến đất đai trở thành phương tiện giữ của hay tiêu khiển của người giàu. Chúng tôi hy vọng vào vai trò đi đầu và các sáng kiến của Ban Soạn thảo, Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Chính phủ để mở rộng thêm cơ hội cho các cuộc thảo luận tiếp theo về Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi).Cũng có nhiều ĐB bày tỏ quan điểm trẻ em sinh ra từ năm 1993 đến nay phải được chia đất nông nghiệp. Luật Đất đai năm 1993 có quy định các trường hợp thu hồi đất trong 2 điều 26 và 27.

III. Kinh nghiệm quốc tế về sửa đổi Luật Đất đai 2003

Nay, dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) quy định chủ đầu tư sẽ không trực tiếp tham gia vào công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng nữa, Thay vào đó là một tổ chức chuyên nghiệp, tổ chức phát triển quỹ đất. Có lẽ sẽ còn nhiều, rất nhiều các ý kiến trái chiều và tranh luận đa chiều cho đến khi (và có thể cả sau khi) dự án Luật Đất đai (sửa đổi) được Quốc hội thông qua. Theo kết quả điều tra của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), năm 2012, chỉ số CPI của Hà Nội đứng ở vị trí thứ 51/63 tỉnh, thành phố trong cả nước, giảm 15 bậc so với năm 2011. Mặt khác, nên xem xét cho các hộ bị thu hồi 50%-100% diện tích đất đã giao được thuê đất công ích nếu địa phương có quỹ đất và người dân có nhu cầu. Nếu chúng ta dùng khái niệm hỗ trợ cho người dân thì cũng gần như là ban ơn cho họ. Vì vậy, tại khoản 1 Điều 15, đề nghị bỏ quy định Nhà nước quyết định thu hồi đất để sử dụng vào mục đích thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội, đồng thời bỏ Điều 61; bỏ cụm từ “Điều 61” tại khoản 1 Điều 68; bỏ cụm từ “thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội” tại khoản 3 Điều 25, Điều 62, Điều 66, Điều 73 và bỏ các quy định có liên quan đến việc thu hồi đất để thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội.

Chỉ những người nông dân bao đời thực sự gắn với đất mới thấu hiểu nỗi đau, nỗi xót xa khi phải rời bỏ mảnh đất của mình. Luật sư TRƯƠNG THANH ĐỨC, Chủ tịch Công ty Luật BASICO: Cho thế chấp đất ở tổ chức kinh tế khác Tại Điểm b, Khoản 1, Điều 156 về “Quyền và nghĩa vụ của tổ chức kinh tế sử dụng đất thuê trả tiền thuê đất hàng năm” quy định tổ chức kinh tế chỉ được “Thế chấp quyền sử dụng đất và tài sản thuộc sở hữu của mình gắn liền với đất tại tổ chức tín dụng được phép hoạt động tại Việt Nam”. Trao thực quyền cho người dân giám sát Theo ông Lù Văn Que, một điểm hợp lòng dân nữa trong dự thảo lần này chính là tại điều 194, Dự thảo quy định giám sát của công dân đối với việc quản lý, sử dụng đất đai. Sáng 17/9, c ho ý kiến lần đầu về dự án Luật Đất đai (sửa đổi), nhiều ý kiến tại Ủy ban Thường vụ Quốc hội khen dự án luật được chuẩn bị chu đáo, song cũng phê rằng còn quá nhiều quy định chung chung, rườm rà, mơ hồ khó thực hiện, đặc biệt là quy định về giá đất. Hiến pháp 1959 của nước VN Dân chủ Cộng hòa vẫn kế thừa đạo lý xã hội VN, đã thừa nhận “bảo hộ quyền sở hữu về ruộng đất và các tư liệu sản xuất khác của nông dân” (điều 14) và chỉ coi “đất hoang” mới thuộc sở hữu toàn dân (điều 12). Bảng giá đất ở Thủ Đức bao giờ cũng cao hơn vì hạ tầng xã hội ở TP.